-Ý kiến: Phương Tây nên phát động Chiến tranh Lạnh kinh tế mới chống lại Nga .

Kyiv Independent

Roman Sulzhyk – May 22, 2024 12:23 PM

Quốc kỳ Nga bay nhìn qua trạm dừng xe buýt cạnh Đại sứ quán Nga tại Mỹ ở Washington, DC, vào ngày 15 tháng 4 năm 2021. (Mandel Ngân/AFP via Getty Images)

Để chống lại sự gây hấn và gián đoạn kinh tế của Putin, phương Tây nên phát động Chiến tranh Lạnh kinh tế mới, tận dụng sự minh bạch của doanh nghiệp, phụ phí thương mại và các khoản bồi thường để làm suy yếu nền kinh tế Nga và củng cố nền kinh tế Ukraine.

Tổng thống Nga Vladimir Putin đang cố gắng vực dậy Liên Xô nhưng hai người có thể chơi trò chơi này. Để hoàn thành việc tái hiện lịch sử lố bịch của Điện Kremlin, phương Tây nên phát động một cuộc Chiến tranh Lạnh kinh tế mới để đáp trả.

Ngoài cuộc chiến tranh xâm lược nhằm vào dân thường và các thành phố của Ukraine, Nga còn tiến hành một cuộc chiến tranh kinh tế bất cân xứng chống lại nền kinh tế toàn cầu và hệ thống thương mại quốc tế làm nền tảng cho nó.

Việc Nga vũ khí hóa thương mại, đặc biệt là nguồn cung cấp năng lượng , đã gây ra sự gián đoạn lớn trên thị trường quốc tế và gây ra một loạt suy thoái kinh tế trên toàn cầu. Mặc dù cuộc khủng hoảng năng lượng 2021-2022 tồi tệ nhất có thể đã qua, nhưng hàng chục công ty năng lượng và tiện ích đã phá sản sau khi Nga cắt giảm nguồn cung cấp khí đốt trước khi Dòng chảy phương Bắc bị phá hủy vào tháng 9 năm 2022.

Nhiều chính phủ châu Âu, đặc biệt là Đức và Anh , đã buộc phải chi hàng tỷ USD cho các khoản trợ cấp khẩn cấp và cơ sở hạ tầng nhập khẩu khí đốt bằng đường biển để giữ ấm cho các gia đình, thắp sáng nhà cửa và vận hành các ngành công nghiệp chiến lược. Lạm phát tiếp theo – ở một số nơi lên tới hơn 20% – gần như đạt được mục tiêu của Putin là đứng đầu các chính phủ phương Tây phản đối cuộc xâm lược bất hợp pháp của ông.

Tuy nhiên, việc Putin có thể tạm thời phá vỡ hệ thống thương mại quốc tế vào mùa hè năm 2022 cho thấy sự phụ thuộc của Nga vào nó. Cũng giống như Liên Xô, với sự phụ thuộc vào xuất khẩu dầu mỏ và ngũ cốc , nền kinh tế Nga vẫn gắn bó chặt chẽ với thế giới toàn cầu hóa. Đó là điểm yếu dễ thấy trong quan điểm của Putin và là điểm yếu mà toàn thể phương Tây cần khai thác theo những cách mới và giàu trí tưởng tượng.

Để đối mặt với thách thức phức tạp do các cuộc xâm lược lan rộng của Nga đặt ra, cần phải đổi mới cam kết của Ronald Reagan về “hòa bình thông qua sức mạnh” để đưa chúng ta vượt qua vũng lầy phức tạp này. Reagan đã thừa nhận: “Chiến tranh không xảy ra khi các lực lượng tự do mạnh mẽ mà khi chúng yếu đi”

Việc trẻ hóa học thuyết “hòa bình thông qua sức mạnh” của Reagan, được thiết kế để phù hợp với thế giới toàn cầu hóa của chúng ta, là điều bắt buộc không chỉ để đối đầu với sức mạnh quân sự của Nga mà còn để phá vỡ chiến lược các động cơ kinh tế và tham vọng toàn cầu của nước này.

Các cuộc thảo luận hiện nay xung quanh các biện pháp trừng phạt , bất chấp cường độ leo thang toàn cầu của chúng trong các giai đoạn xung đột đang diễn ra, vẫn chưa đủ để làm tê liệt nền kinh tế Nga hoặc đình trệ hoạt động sản xuất quân sự của nước này. Các biện pháp trừng phạt đối với lĩnh vực ngân hàng Nga , trần giá dầu và việc hàng nghìn doanh nghiệp phương Tây rút khỏi nền kinh tế Nga hiện đã không thể làm tê liệt cỗ máy chiến tranh của Putin.

Dự báo của Ngân hàng Thế giới về tăng trưởng GDP của Nga gần đây đã được điều chỉnh lên hơn 2,5%, với lạm phát ở mức có thể kiểm soát được là 7%. Vào năm 2023, Điện Kremlin đã nhận được khoản thu kỷ lục từ việc bán dầu, trong đó đáng kinh ngạc là khoảng 181 tỷ euro (196,5 tỷ USD) từ tháng 2 năm 2022 đến tháng 12 năm 2023 từ Liên minh châu Âu , khách hàng năng lượng lớn nhất của Nga trong giai đoạn đó.

Một sự gián đoạn có chủ đích đối với GDP 2 nghìn tỷ USD của Nga, thậm chí lên tới 50-100 tỷ USD mỗi năm, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng quân sự của nước này và có thể thúc đẩy nước này tiến tới thay đổi chế độ mà không gây ra bất ổn kinh tế toàn cầu đáng kể. Dưới đây là một số ý tưởng có thể giúp đạt được mục tiêu này.

Các chính phủ phương Tây nên ủy quyền cho các cơ quan quản lý của họ công bố thông tin về rủi ro của Nga đối với tất cả các công ty giao dịch công khai. Một số chi tiết đơn hàng đơn giản được thêm vào báo cáo của nhà đầu tư sẽ đạt được điều này – việc tiết lộ các khoản thuế đã nộp cho Nga, tổng doanh thu từ các nguồn của Nga và số lượng mua sắm từ Nga là đủ. Những tiết lộ minh bạch của công ty này sẽ giúp ích rất nhiều trong việc đảm bảo các công ty đại chúng có thể thực hiện các bước tích cực hơn nhằm giảm hoặc hạn chế sự tiếp xúc với Nga do áp lực có hiểu biết từ cơ sở nhà đầu tư của họ.

Thứ hai, khoản phụ phí 5% đối với tất cả các giao dịch thương mại còn lại với Nga, số tiền thu được sẽ được chuyển vào quỹ bồi thường Ukraine do phương Tây quản lý , nên được áp dụng và duy trì cho đến khi mọi thiệt hại do hành động xâm lược của Nga được thanh toán đầy đủ.

Rõ ràng, lệnh cấm hoàn toàn đối với hàng xuất khẩu có công dụng kép sang Nga nên được duy trì, kèm theo các khoản phạt nặng (gấp 20 lần giá trị hàng hóa bán ra) đối với các quốc gia và tập đoàn, tạo điều kiện cho việc lật đổ các chế độ trừng phạt. Số tiền phạt này cũng sẽ được chuyển vào quỹ bồi thường. Với lượng thương mại còn lại giữa các nước G7 và Nga , điều này có thể mang lại doanh thu bền vững lên tới 10 tỷ USD hàng năm.

Số tiền này có thể được sử dụng để cung cấp các hợp đồng mua sắm cho các doanh nghiệp phương Tây nhằm thực hiện các dự án có lợi cho Ukraine, như xây dựng đường bộ hiện đại và đường sắt cao tốc cũng như xây dựng lại các tòa nhà và cơ sở hạ tầng bị phá hủy . Trao hợp đồng trực tiếp cho các công ty phương Tây giúp giảm bớt vấn đề đại diện trong việc cấp vốn cho chính phủ Ukraine.

Cơ chế này cũng có thể được sử dụng để triển khai một số tài sản nhà nước Nga bị phong tỏa trị giá 300 tỷ USD mà chắc chắn sẽ bị tịch thu. Biết rằng phần lớn số tiền sẽ được các công ty phương Tây triển khai sẽ khiến cho quyết định chính trị về việc thực sự thu giữ tài sản trở nên dễ dàng hơn nhiều.

Một cơ cấu cũng nên được đưa ra để cho phép các doanh nghiệp phương Tây định lượng và yêu cầu bồi thường những tổn thất phát sinh do hành động gây hấn của Nga đối với Ukraine và việc các thực thể liên kết với Điện Kremlin tiếp quản bất hợp pháp các doanh nghiệp thuộc sở hữu nước ngoài. Yêu cầu pháp lý cho những tổn thất này có thể dễ dàng lên tới hàng chục tỷ đô la. Tờ New York Times gần đây đưa ra con số thiệt hại là 103 tỷ USD – một con số đáng kinh ngạc.

Điều quan trọng là, các khoản bồi thường này của công ty phải được xếp sau các khoản bồi thường quốc gia và cá nhân, nhưng các công ty có thể đảm bảo sự cứu trợ ngay lập tức bằng cách bán các yêu cầu bồi thường này cho những người chơi tài chính dài hạn hơn, như các quỹ phòng hộ. Bằng cách lôi kéo các luật sư năng nổ, các quỹ phòng hộ sẽ đảm bảo rằng các cơ chế buộc Nga phải trả giá cho tội ác của mình vẫn tồn tại lâu dài, ngay cả khi ở cuối hàng dài.

Những biện pháp này, có thể thực hiện nhanh chóng và bền vững trong nhiều thập kỷ, có thể đóng vai trò là mô hình mạnh mẽ để ngăn chặn và trừng phạt các tác nhân toàn cầu hung hãn trong tương lai.

Khi chúng ta đoàn kết với Ukraine, chứng kiến ​​sự dũng cảm thách thức kẻ xâm lược của nước này, một sự thật thiết yếu cần được khẳng định lại: tự do thực sự không phải là tự do. Các nhà lãnh đạo cũng như công dân toàn cầu có trách nhiệm củng cố nỗ lực của mình, đảm bảo rằng các mặt trận kinh tế và ngoại giao được huy động một cách tối ưu.

Lời thừa nhận của Dwight D. Eisenhower rằng “lịch sử không lâu dài giao phó việc chăm sóc tự do cho kẻ yếu đuối hoặc kẻ nhút nhát” phản ánh một sự thật vượt thời gian. Chúng ta cần khai thác sức mạnh của nền kinh tế thế giới toàn cầu hóa để đảm bảo rằng nó hoạt động vì mục tiêu tự do và chống lại những kẻ tìm cách lật đổ cả nền dân chủ lẫn các cơ chế kinh tế cơ bản, nền tảng cho sự thịnh vượng của thế giới tự do.

____________________________________

Roman Sulzhyk

Roman Sulzhyk là cựu giám đốc điều hành của JP Morgan và Deutsche Bank. Ông cũng là cựu thành viên Ban Kiểm soát độc lập của PrivatBank. Sulzhyk hiện là đối tác của Quỹ đột phá Ukraine.