-Nước Mỹ không thể phân biệt được người dân Trung Quốc với ĐCSTQ .

Bloomberg

By Karishma Vaswani   – May 7, 2024 at 4:00 AM GMT+7

***Karishma Vaswani là nhà báo chuyên mục Ý kiến của Bloomberg chuyên đưa tin về chính trị châu Á với trọng tâm đặc biệt là Trung cộng. Trước đây, bà là người dẫn chương trình châu Á chính của BBC và đã làm việc cho BBC trên khắp châu Á và Nam Á trong hai thập kỷ.

It’s complicated. Source: Bloomberg

Thật nguy hiểm khi nhìn 1,4 tỷ công dân của đất nước chỉ qua lăng kính của Đảng Cộng sản. Những vết nứt đã xuất hiện trong nỗ lực kiểm soát của Tập Cận Bình.

Từ Washington đến Tokyo cho đến Manila và Brussels, sự mất lòng tin đối với Bắc Kinh ngày càng tăng. Cuộc tấn công quyến rũ của Tập Cận Bình ở châu Âu trong tuần này, nhằm ổn định quan hệ và xoa dịu những lo ngại về xe điện và chip, chỉ là động thái mới nhất của Bắc Kinh nhằm hạn chế thiệt hại.

Nhưng để thực sự hàn gắn mối quan hệ, các nhà lãnh đạo chính trị toàn cầu phải ngừng nhầm lẫn Đảng Cộng sản Trung Quốc với người dân Trung Quốc. Đảng không đại diện cho hy vọng và ước mơ của 1,4 tỷ công dân, và nghĩ như vậy sẽ bỏ lỡ một cơ hội quan trọng: Thu hút giới trẻ Trung Quốc một cách có ý nghĩa, với mục tiêu tạo ra các mối quan hệ tương lai ngoài Tập Cận Bình.

Không ai trong số đó có thể tưởng tượng được trong môi trường hiện tại. Một cuộc khảo sát mới từ Trung tâm Pew vào tuần trước về quan điểm của người Mỹ đối với Trung cọng khiến người đọc cảm thấy chán nản. Năm thứ 5 liên tiếp, khoảng 8/10 người Mỹ có cái nhìn không thiện cảm về nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, với 43% có quan điểm rất bất lợi. Và không chỉ có quốc gia bị điểm kém. Ông Tập cũng rất không được ưa chuộng: 79% người Mỹ ít hoặc không tin tưởng rằng ông sẽ làm điều đúng đắn trong các vấn đề thế giới.

Tệ hơn nữa là rất ít người Mỹ coi Trung cộng là đối tác – chỉ 6%. Một nửa số người được khảo sát coi đây là đối thủ cạnh tranh và chỉ dưới một nửa là kẻ thù. Không có gì đáng ngạc nhiên khi có rất nhiều người nghĩ rằng kiềm chế Trung cọng là vấn đề chính sách đối ngoại hàng đầu của Mỹ. Đây là một vấn đề lớn trong chiến dịch tranh cử khi cử tri chuẩn bị sẵn sàng cho cuộc bầu cử vào tháng 11 này.

Tuy nhiên, có một mối nguy hiểm khi nhìn cả một quốc gia chỉ qua lăng kính của đảng. Người dân Trung Quốc và ĐCSTQ không giống nhau, và Hoa Kỳ nên nỗ lực tách biệt nguyện vọng của Tập và đảng của ông với nguyện vọng của người dân.

Điều này sẽ không dễ dàng, một phần là do hệ thống không rõ ràng. Sự kiểm soát của ĐCSTQ dưới thời Tập Cận Bình có nghĩa là Trung cọng trở thành một nơi kém hấp dẫn hơn để tiến hành kinh doanh so với trước đây. Những số liệu du lịch mờ nhạt vẫn chưa đạt đến mức trước đại dịch – bất chấp những nỗ lực của chính phủ nhằm thu hút du khách quay trở lại – là một lời nhắc nhở rõ ràng về điều đó.

Những vết nứt đang xuất hiện trong nỗ lực thống trị câu chuyện của đảng, đặc biệt khi nền kinh tế suy yếu. Một đoạn video lan truyền trên WeChat và các nền tảng mạng xã hội khác của Trung cọng cho thấy một đám đông chủ sở hữu tài sản đòi tiền mà họ nói rằng họ đang bị một công ty nợ. Khi cảnh sát đến và bắt đầu đánh đập và lôi họ đi, một đoạn lồng tiếng nói rằng người Trung Quốc không muốn con cái họ lớn lên trong một xã hội do Tập tạo ra. Đoạn phim nhanh chóng bị cơ quan kiểm duyệt gỡ bỏ. Mặc dù khó xác minh nhưng những trường hợp biểu tình trong nước này đã xuất hiện lẻ tẻ trước đây, đặc biệt là trong thời kỳ Trung cộng áp dụng các biện pháp phong tỏa khắc nghiệt vì Covid. Chúng dẫn đến các vụ bắt giữ và giam giữ, nhưng cũng là sự đảo ngược chính sách lớn khiến đất nước mở cửa trở lại với thế giới.

Vào thời điểm đó, Wu Qiang, cựu giảng viên khoa học chính trị tại Đại học Thanh Hoa, đã chỉ trích cách tiếp cận virus của chế độ này trong một bài xã luận hiếm hoi trên tờ New York Times. ” Chính sách Covid của Tập đã bộc lộ điểm yếu cố hữu của hệ thống”, ông lưu ý. “Và ông ấy đang mất đi hai cơ sở ủng hộ chính trị quan trọng nhất ở Trung cộng : sinh viên đại học và tầng lớp trung lưu.”

Gần như không thể xác định được mức độ ủng hộ của Tập từ những nhóm nhân khẩu học đó. Nhà lãnh đạo Trung cộng đang trông cậy vào họ để trẻ hóa đất nước và hiện thực hóa giấc mơ Trung Hoa theo phiên bản của ông. Ông nói: “Các bạn nên phấn đấu trở thành thế hệ trẻ tuyệt vời của thời đại mới, một thế hệ có lý tưởng, tinh thần trách nhiệm, sự can đảm và cống hiến”.

Nhưng những người trẻ tuổi đang cảm thấy vỡ mộng chứ không phải cống hiến – giống như những người đồng nghiệp của họ ở phương Tây. Hiện tượng “nằm thẳng” và di cư đến “Dalifornia” gần đây đều là những dấu hiệu xã hội cho thấy sự mệt mỏi kéo dài với hệ thống. Tỷ lệ thất nghiệp tăng vọt vào năm ngoái, chỉ để thấy các cơ quan chức năng đình chỉ báo cáo những số liệu đó và sau đó sửa đổi chúng trên cơ sở những tính toán mới, lạc quan hơn. Nhiều người cảm thấy họ không còn được đảm bảo sự thịnh vượng của các thế hệ trước.

Một cách tốt để cải thiện mối quan hệ là tăng cường trao đổi giữa người với người, điều mà cả ông Tập và Tổng thống Joe Biden đã nhất trí trong cuộc gặp ở San Francisco năm ngoái – mặc dù những điều đó vẫn chưa hiện thực hóa thành kết quả cụ thể.

Bắc Kinh đặt mục tiêu đưa 50.000 sinh viên Mỹ đến Trung cộng trong 5 năm tới, so với con số hiện tại chỉ khoảng 1.000. Hoa Kỳ đã nêu ra những lo ngại về lệnh cấm xuất cảnh và khả năng giam giữ tùy tiện – đây không phải là một cuộc bỏ phiếu tín nhiệm mạnh mẽ. Tuy nhiên, tôi đặt hy vọng nhiều nhất vào thế hệ trẻ của cả hai quốc gia. Không đảng phái chính trị nào có thể tuyên bố đại diện cho một quốc gia đa dạng. Vì lợi ích của chúng tôi, chúng tôi có thể tương tác với công dân Trung Quốc với tư cách cá nhân chứ không phải theo khuôn mẫu.