-Nguyên tắc của “pháp trị – rule of law”

Trương nhân Tuấn FB

29-8-2017

Nguyên tắc của “pháp trị – rule of law” (hay nhà nước pháp trị – Etat de Droit) là quan chức nhà nước “làm gì thì cũng phải theo luật mà làm”. Còn người dân thì “được quyền làm mọi thứ mà luật không cấm”.

Đơn giản chỉ có vậy nhưng quan chức nhà nước CSVN không bao giờ ý thức được. Bởi vì, nguyên nhân là VN chỉ có “pháp quyền” và “nhà nước pháp quyền”. Học giả VN đến bây giờ còn loay hoay tìm cách định nghĩa hai từ khái niệm này. Mỗi người diễn giải mỗi ý, theo cái cách của mình. Rốt cục ý ngày càng đi xa các khái niệm “the Rule of Law” và “l’Etat de Droit”.

-Chọn Nhà nước pháp quyền hay chọn Nhà nước pháp trị?

Hoàng Vân Khải

13-10-2016

Không ai có quyền đứng trên pháp luật. Ảnh: internet

Để hiểu rõ thêm mục đích và nội dung bài báo “Bàn về chủ đề chống ‘tự diễn biến’ và ‘tự chuyển hóa’” của tác giả Nguyễn An Dân, đăng trên BBC và trang Ba Sàm ngày 12/10/2016, có một bài báo có nội dung liên quan nên đọc thêm là bài “Pháp quyền hay Pháp trị”, đăng trên Tạp chí Tia Sáng ngày 21/4/2006, của tác giả Nguyễn Sĩ Dũng.

Xin giới thiệu để các bạn đọc cùng tham khảo: Phân biệt giữa Pháp quyền, Pháp trị, Nhà nước pháp quyền, Nhà nước pháp trị.

– Nhà nước pháp quyền có nguồn gốc tư tưởng từ Châu Âu. Với tư cách là một phương thức tổ chức quyền lực nhà nước, nhà nước pháp quyền không mang tính giai cấp của riêng một giai cấp nào. Đây là điểm khác biệt cơ bản với nhà nước xô viết chuyên chính vô sản. Các giai cấp trong xã hội muốn các quyền của mình không bị tước đoạt bởi một nhóm những kẻ cầm quyền thì cần tổ chức quyền lực nhà nước theo mô hình nhà nước pháp quyền.

-Pháp quyền hay Pháp trị

Tiasang

21-4-2016

Nguyễn Sĩ Dũng

Trong các văn bản chính thức, cái mà chúng ta đã lựa chọn là nhà nước pháp quyền. Còn một số học giả lại cho rằng nên lựa chọn mô hình nhà nước pháp trị. Vậy chúng ta nên xây dựng nhà nước pháp quyền hay nhà nước pháp trị?

Thực ra, nhà nước pháp quyền hay nhà nước pháp trị thì đều là những thứ do người nước ngoài nghĩ ra. Nhà nước pháp quyền có nguồn gốc tư tưởng từ Châu Âu. (Trong tiếng Pháp, đó là “Etat de droit”; trong tiếng Đức, đó là “Rechsstaat”). Nhà nước pháp trị có nguồn gốc tư tưởng từ Trung Quốc cổ đại. Ngoài ra, lại còn có khái niệm pháp trị (Rule of law) theo cách hiểu của người Anh-Mỹ.  Khái niệm pháp trị theo cách hiểu của người Anh-Mỹ rất gần với khái niệm nhà nước pháp quyền của người Châu Âu. Thế nhưng, khái niệm nhà nước pháp trị (hay cũng được gọi tắt là pháp trị) theo cách hiểu của người Trung Quốc cổ đại (tiêu biểu là của Hàn Phi Tử) thì lại hoàn toàn khác hẳn.